Waosan : Wulang Bebasan (Amsal) 18 : 6 – 12 | Pamuji : KPK 195
Nats: “Lambene wong gemblung njalari pasulayan, sarta cangkeme bengak-bengok njaluk digitiki.” [ayat 6]
Kados pundi menawi tutuk utawi cangkem kita gatel? Mesthinipun badhe mingkem kangelan, awit taksih kepingin ngukur kemawon. Mila wonten unen-unen paribasan: cangkem gatel arang mingkem, tegesipun nedahaken tiyang ingkang remen caturan ala. Caturan ala ingkang saged nuwuhaken pasulayan. Lambe lan cangkem punika salah satunggiling ‘organ’ utawi peranganing badan ingkang kangge pitembungan. Panyerat Wulang Bebasan nedahaken lan nyadharaken pamaos kitab punika, bilih pitembungan punika boten kenging ‘waton muni’, asbun (asal bunyi).
Kita kedah enget bilih menawi pitembungan punika saged mangun kaendahan. Nanging kosokwangsulipun, srana pitembungan ugi saged njalari pasulayan ing satengah-tengahing sesambetanipun manungsa (ayat 6). Lan kangge tiyang ingkang awon pitembunganipun, resiko ingkang katanggung inggih awrat sanget. Karana sesambetan kaliyan nyawanipun piyambak (ayat 7). Malang wonten pemut: “dawaning lurung isih kalah karo dawaning tembung’. Pramila, tembung saged mangun nanging ugi saged ngrubuhaken sesambetan.
Ing kabudayan Israel, caturan punika dipun mangertosi minangka tumindak kangge mujudaken kasunyatan. Pramila menawi wonten tiyang ingkang caturan goroh, badhe ngundhuh bab ingkang goroh kados ingkang sampun dipun sawur ing salebeting anggenipun caturan. Caturanipun tiyang wicaksana, ngamot bobot ingkang migunani sesami. Nanging tiyang gemblung namung nggadhahi pepenginan caturan, tanpa mandeng lan nimbang-nimbang tujuan lan isinipun tetembungan.
Minangka tiyang pitados, mangga kita ngagem kawicaksanan anggen kita caturan lan tetembungan, murih tetembungan kita inggih tetembungan ingkang migunani, mangun, senajan ta caturan ‘klobot’ nanging saged mangun paseduluruan, sanes tetembungan ingkang damel dredah, sulaya lan cengkah. Ingkang baku, bab caturan punika sanes kathahipun ingkang dipun ucapaken, nanging bobot kamotipun pitembungan kita. [Pong]
“Ajining dhiri gumantung saka lathi, Mula: tembungmu iku mujudake kwalitasmu.”
